I 2020 er UiB eit internasjonalt kunnskapsmiljø på toppnivå i ein av dei mest attraktive byane i Europa, spår scenariobyggar Ole Berrefjord. Men det skjer ikkje av seg sjølv.
Greier UiB og dei andre tyngdepunkta i Bergen å bygge ut samhandlingskulturen og legge til rette for kvarandre, kan 2020 bli noko å glede seg til:
– Tunge, progressive kapitalkrefter såg lyset i 2010. Det populærvitskapelege verdssenteret stod klart til Bergens internasjonale 950-års feiring i 2020, fortel Berrefjord i si framstilling av scenariet.
Kva er så rådet til den jamne akademikar som vil vere med å realisere denne forteljinga?
– Bruk litt tid kvar dag på å sjå deg sjølv utanfrå, samstundes som du tek hovudoppgåva med forsking og undervisning seriøst. Det viktigaste er å ikkje isolere seg. Om det så berre handlar om å ta eit par telefonar av og til, er det viktig nok.
Visjonen
Tidlegare i år presenterte Berrefjord Bergensscenarier 2020, eit prosjekt initiert av Bergen Næringsråd. Bergensscenarier er eit forsøk på fundert spekulasjon, å analysere framtida – med sikte på å legge grunnlaget for økonomisk og kulturell vekst i det som forhåpentlegvis er ein livskraftig by og region om 15 år. Fredag presenterte Berrefjord sine optimistiske visjonar – og mareritt – i multimedia-format under UiB sin styrarkonferanse på Voss.
Berrefjord summerer opp fleire faktorar som vil vere avgjerande for suksess, og universitetet er på eit eller anna vis involvert i alle: Vi må dyrke barna sin skapartrang, vi må skape eit klima der unge gründerar kan lykkast, vi må ha fleire forskingsmiljø i den internasjonale kunnskapsfronten, næringslivet må finne sin plass i den globale økonomien og velferds- og funksjons-Bergen må vere velsmurt.
Dessutan må byen må bli ein stad for opplevingar, som er den raskast veksande handelsvaren i verda, ifølgje Berrefjord. Dette heng saman med overgangen frå materiell til immateriell kunnskapsøkonomi som vi er inne i.
– Å greie denne overgangen er ei vesentleg utfordring for å bli konkurransedyktig i framtida, seier Berrefjord.
For å skape i denne økonomien er universitetet eitt av lokomotiva. Samstundes er universitet avhengig av omverda.
– Koplinga mellom forskarar og næringslivet blir viktigare og viktigare.
Marerittet
Marerittet, slik Berrefjord ser det, er at ressursmiljøa i Bergen skal bli sitjande på kvar si tue utan å interessere seg nemneverdig for dei andre tuene. Bergen ligg i den mest mangfaldige regionen i Noreg, men også potensielt mest fragmenterte. I den triste visjonen har globaliseringstoget gått utan å ta Bergen med, malinga flassar og innovative industri- og kunnskapsmiljø har for lengst flytta til andre byar i Noreg eller andre stader i verda.
– I dette bildet har Bergen blitt ein tannlaus by full av fordommar og faenskap, seier Berrefjord.
Faren for at 2020 faktisk ser slik ut, eller i alle fall er på god veg til å bli slik, er høgst reell, meiner han. Konkurransen om å tiltrekke seg progressiv kapital og dei beste hjernene har hardna til, og kjem til å halde fram med det, ifølgje den tidlegare NHH-forskaren.
– Bergen er meir sårbar i det internasjonale dramaet enn vi kanskje forestiller oss. I eit 50 års-perspektiv reknar eg det som meir enn 50 prosent sannsynleg at regionen kan ha mista den relative posisjonen den har i dag. Dersom regionen ikkje er nok innstilt på å så og investere, da vil pokalen lett ryke.
Altså må noko gjerast, og det med det same. UiB spelar ei av hovudrollene.
– UiB er ei av dei mest ekspansive kreftene i regionen og ein kritisk faktor for suksess, seier Ole Berrefjord.